→ Boyların bir araya gelmesi ile devlet (İl/El) oluşur.
→Kağan, Hakan, İdikut, İlteber, Şanyü gibi unvanları kullanan hükümdarlar, göçebeyken Otağ denilen 50-60 kişilik çadırlarda kalmışlardır. Yerleşik hayata geçtiklerinde ise saraylarda ikame etmişlerdir.
→Devlet hükümdar tarafından töreye uygun şekilde yönetilmiştir. Hükümdar töreye uymaz ise sorgulanabilirdi.(Töre: Yazısız hukuk kuralları)
👉Hükümdarlık sembolleri;
Otağ (çadır):50-60 kişilik büyük çadırlar.
Unvan alma: Zafer kazanma, başarı karşısında elde edilen ünvan
Kotuz (sorguç) : Başa takılan tüy.
Yay
Kemer(kur)
Kılıç
Taht (örgin)
Nevbet(davul)
Tuğ (bayrak)
👉Hükümdarın Görevleri
1)Ordunun başında sefere çıkmak
2)Adaleti sağlamak
3)Kurultayın (TOY) kabulü ile töreleri değiştirmek
4)Kurultaya başkanlık yapmak
5)Aç olanı doyurmak, çıplağı giydirmek
→Hükümdarın görevlerinden anlaşılması üzerine sosyal devlet anlayışı vardır.
💪Kut Anlayışı; Hükümdarlık yetkilerinin Tanrı tarafından hükümdar ve ailesine verilmesi anlayışına denir. Hükümdarlar önceki hükümdarın erkek soyundan gelmek zorundaydı.
→Bu veraset anlayışı sağlam bir temel oluşturmadığı için hükümdarlıkta eşit haklara sahip erkek akrabalar arasında taht kavgaları çıkmış, devletlerin ömürleri kısa olmuştur.
→ Veraset (Egemenlik) anlayışı: Ülke, hükümdar ve ailesinin ortak malı sayılıyordu.(üleş=Paylaştırmak, bölüştürmek)
→İkili yönetim anlayışı (federal) ile yönetilmekteydi. Kutsal olan doğu Kağan, batı ise Yabgu denilen yönetici tarafından yönetilmekteydi. Yabgu iç işlerinde serbest, dış işlerinde ise doğuya bağlıydı.
→Kurultay / Toy / Keneş: Türk devletlerinde Siyasi, askeri ve ekonomik kararların alındığı, her türlü devlet işlerinin görüşülüp tartışıldığı meclise denir. Son söz hükümdara ait olduğu için danışma meclisi rolü vardır.
→ Kurultaya katılan kişilere Toygun denir. Kurultaya katılan kişiler;
*Vezir(aygucı) *Boy Beyleri
*Hatun(Katun) *Bakanlar(Buyruklar) 'dır.
→Din adamları kurultaya katılamazdı!
👀Bazı Türk devletlerinde kullanılan meclis isimleri
*Komenton meclisi:Peçenekler
*Nazırlar meclisi: Tabgaç Devleti
*Seçkinler Meclisi: Avrupa Hunları
*İhtiyarlar meclisi: Hazar Devleti
*Millet Meclisi :Tuna Bulgar Devleti
→Hükümdarın eşine Hatun(Katun) denir. Hatun'un kurultaya katılma, hükümdar sefere gittiğinde devleti hükümdar adına yönetme yetkisi vardır. Eski Türk devletlerinde KADININ söz hakkı vardı.
→ Hükümdarın erkek çocuklarına Tigin, Tiginleri devlet yönetimi konusunda yetiştirenlere de Ataman/inal/inanç denirdi.
| Önceki Konu | Sonraki Konu |
| Akhunlar(Eftalitler) | İslamiyet Öncesi Ordu Teşkilatı |