Dünya'nın kutuplardan basık, Ekvator'dan şişkince olan kendine has şekline GEOİD adı verilir. Bu şekle bağlı olarak;
—Ekvator yarıçapı kutuplar yarıçapından uzundur. Ekvatorun
çapı kutuplara gittikçe azalır, kutupları tam üstünde nokta olur. (Kutup noktası)
Not: Bu
nedenle iki meridyenin toplam uzunluğu Ekvator'un uzunluğundan kısadır.
—Yer çekimi kutuplardan Ekvator'a doğru azalır. Çünkü ekvator
yerin merkezinden daha uzaktır.
Not: Dünya'nın
şeklinin bu iki sonucu aynı zamanda Dünya'nın şeklinin geoid olduğunun
kanıtıdır. Eğer Dünya geoid değil de tam küre olsaydı yarıçapları ve yer çekimi
eşit olurdu.
—Güneş ışınlarının geliş açısı Ekvator'dan kutuplara doğru
daralır.
—Güneş ışınlarının katettiği mesafe ve Güneş ışınlarının
tutulma oranı Ekvator'dan kutuplara doğru artar.
—Güneş ışınlarının katettiği mesafenin en az olduğu yer güneş
ışınlarını dik alan yerdir. Güneş ışınlarını dik açıyla alan yerlerde tutulma
azken, güneş ışınlarının geliş açısı azaldıkça tutulma oranları artar.
—Gölge boyu Ekvator'dan kutuplara doğru uzar.
—Sıcaklık Ekvator'dan kutuplara doğru azalır. Güneş ışınları
ne kadar eğik açıyla gelirse ısıtma gücü o kadar azalır.
Not: Sıcaklığın
değişmesine bağlı olarak; orman, yerleşme, bitki örtüsü ve tarım üst sınırı ile
kalıcı kar alt sınırı Ekvator'dan kutuplara doğru azalır.
— Çizgisel hız Ekvator'dan kutuplara doğru azalır.
Not: Bu
nedenle Güneş'in doğuş (tan) ve batış (gurup) süreleri Ekvator'dan kutuplara
doğru uzar. 6 ay gece altı ay gündüz yaşanır kutuplarda.
—Meridyenler kutup noktalarında birleştiğinden iki meridyen
arasındaki mesafe Ekvator'dan kutuplara doğru daralır.
Not: İki
meridyen arasındaki mesafenin kutuplara doğru daralmasına rağmen, iki meridyen
arasının her yerde 4 dakika olmasının sebebi çizgisel hızdır. Bu 4 dakikalık
fark açışal hız olarak
ifade edilir. Dolayısıyla açışal hız her yerde ve her zaman eşittir. Değişmez.
—Paralellerin uzunlukları Ekvator'dan kutuplara doğru kısalır.
— Dünya'nın Güneş'e dönük yüzü aydınlık diğer yüzü
karanlıktır.
—Kutup Yıldızı'nın görünüm açısı Ekvator'dan Kuzey Kutup
Noktasına doğru artar.
-Kutup Yıldızı sadece Kuzey Yarım Küre'den görünür.