>Yerel Saat Sorularında Kurallar
— Doğunun yerel saati daima
ileridir.
—Batının yerel saati geridir.
—Doğuda her zaman güneş
batıya göre erken doğar ve erken batar.
—İki meridyen arası zaman
farkı 4 dakikadır.
— iki meridyen arası
mesafe sadece
Ekvator üzerinde 111 km'dir.
—İki meridyen farkı
bulunurken meridyenlerin ikisi de aynı yarı küredeyse çıkarma (D - D) (B-B),
meridyenlerin birisi doğu diğeri batı yarı küredeyse toplama (D + B) işlemi
yapılır.
Örnek: 20° Doğu boylamında yerel saat 15.00 iken,
40° Doğu boylamında yerel saat kaçtır?
Çözüm:
İki boylam arasındaki fark bulunur.
40°D – 20° D = 20°
Boylam arası fark 4 dakika ile çarpılır ve saate
çevrilir.
20° x 4' = 80 dakika = 1.20
Yerel saati istenilen yer daha doğuda olduğu için ve
doğuda yerel saat her zaman ileri olduğu için toplanır.
15.00 + 1.20 = 16.20
GÜNEŞİN DOĞUŞ BATIŞ SAATİNİN HESAPLANMASI
Örnek:
21 Mart tarihinde 45° Doğu meridyenindeki bir merkezde
Güneş saat 06.00 da doğmuştur. Aynı gün 30° Doğu meridyenindeki bir merkezde
Güneş saat kaçta batar?
Çözüm:
45° - 30° = 15°
15 x 4' =60 dakika
Doğuda her zaman yerel saat ileridir dolayısıyla 30°
Doğu'da güneş 1 saat sonra doğar. 45° Doğu'da 06.00'da doğduğuna göre 30°
Doğu'da 07.00'de doğar.
Bizden batış saati istendiğine göre;
21 Mart tarihinde doğuş saati 07.00 olan
bir yerin batış saati 19.00 olur.
Not: Bir merkezde güneş yükselebileceği en yüksek
noktaya ulaştığı an oranın yerel saati 12.00'dır ve gün içinde gölge boyunun en
kısa olduğu andır. 12.00, gündüz süresini iki eşit parçaya böler.
Ekinoks Tarihlerinde Güneşin Gün İçindeki Konumu
23 Eylül'de iki ayrı merkezde Güneş'in ufuk düzlemindeki
konumuna göre A merkezinde saat 15.00 iken, B merkezinde saat 09.00'dır. Yerel
saati daha ileri olduğuna göre Güneş'in ufuk düzlemindeki konumuna göre A
merkezi daha doğuda yer alır.
TÜRKİYE'NİN ORTAK SAATİ (ULUSAL SAAT)
—Herhangi bir meridyenin
yerel saati esas alınıp tüm ülke için geçerli hale getirilmesine ortak saat
denir.
—Doğudaki illerin yerel saati
ileri, Batıdaki illerin yerel saati geri olur. Çünkü Güneşi ilk önce doğudaki
merkezler görür, sonra batıdaki merkezler görür.
—Aynı boylamda yer alanların yerel saati
aynıdır.
—Dünya 15 derecelik
aralıklarla 24 saat dilimine ayrılmıştır. Her saat diliminin ortasından geçen
meridyen o saat dilimini kullanan ülkelerin ortak saat ayar
meridyenidir. (360 meridyeni 24 saate bölüp 15 tane saat belirlemişler)Merkez
İngiltere’nin Greenwich kasabasından geçen başlangıç meridyenidir. Doğuya doğru
her 15 tane meridyenden biri bir saat dilimidir.
—Türkiye 2. ve 3. saat
dilimlerinde yer alır.
— Türkiye'de yaz saati
uygulamasında 45° Doğu (Iğdır), kış saati uygulamasında 30° Doğu (İzmit) esas
alınırdı. Bu farklılıktaki amaç enerji tasarrufu sağlamaktı. Ancak artık sadece
3. Saat dilimini sürekli kullanmaktayız. (2016’dan beri) 45° Doğu meridyeni (Ağrı-Dilucu’ndan
geçen)
—Doğu-batı
doğrultusunda geniş alanlara sahip ülkelerde birden fazla ortak saat
kullanılır. Bu ülkelere örnek; Rusya Çin, ABD ve Kanada verilebilir.
